Prawdziwy ból

Film Jesse’iego Eisenberga, w którym sam gra jedną z głównych ról, jest zrobiony niesamowicie prostymi środkami, a jednocześnie jest niezwykle złożony. Dwaj kuzyni, amerykańscy Żydzi, trzecie pokolenie poholokaustowej emigracji, wybierają się do Polski na komercyjną wycieczkę organizowaną dla osób o żydowskiej tożsamości, śladami ich przodków. Chcą poznać historię polskich Żydów, a zarazem odwiedzić dom, w którym niegdyś mieszkała ich babka. Nie będzie to łatwa podróż, gdyż wiele ich dzieli. Są zupełnie innymi osobowościami i nie do końca umieją się ze sobą dogadać. Szybko okazuje się, że podróż do Polski nie tylko jest poszukiwaniem źródeł zbiorowego bólu ich narodu i rodziny, ale też szansą na poradzenie sobie z bólem wynikającym z trudów ich wzajemnej relacji. David mieszka w dużym mieście, ma poukładane życie rodzinne, jest wycofany i ułożony; Benji mieszka w małym miasteczku, jest samotny, ma trudną ekspansywną, chaotyczną osobowość, z którą ani on sam, ani otoczenie nie umieją sobie poradzić.

Prawdziwy ból opowiada o ludziach, którzy szukają porozumienia, ale nie mogą go odnaleźć; o niekompatybilnych typach osobowości, które działają przeciwko sobie;  wreszcie o tych, którzy nie potrafią zaznać spokoju, są boleśnie samotni, zrażają do siebie innych i sami siebie krzywdzą. Jest to film o cierpieniu, które jedni ukrywają, a inni się z nim obnoszą, prosząc o uwagę – o zauważenie i rozpoznanie.

Wspólna podróż głównych bohaterów pokazuje dwa odmienne podejścia do tych samych spraw – obydwa uprawnione. To temat, który warto podjąć z młodymi ludźmi (uczniami) – odmienność w przeżywaniu, podejściu do spraw, problemów, innych ludzi, połączona z wrażliwością.

Film ma duży ma potencjał edukacyjny, zwłaszcza w kontekście zrozumienia złożonych tematów, takich jak historia, tożsamość, ludzka różnorodność, wielość perspektyw przyglądania się światu, trauma międzypokoleniowa oraz proces radzenia sobie z bólem emocjonalnym i stratą.

Jednocześnie zadaje mnóstwo pytań i nie daje jednoznacznych odpowiedzi, ale może być fantastycznym przyczynkiem do dyskusji. Młodzież może w problemach bohaterów odnaleźć własne doświadczenia, typy osobowości, sytuacje, dylematy im nieobce – rodzinne i przyjacielskie.

Jest to również film uczący o tym, jakim krajem jest Polska, ile w XX wieku przeszła, i jak jest ważna – nie tylko dla Polaków. Porusza temat Holokaustu i pamięci o nim, co jest ważnym elementem edukacji historycznej. Produkcja może także skłonić widzów do refleksji na temat roli pamięci w budowaniu tożsamości narodowej, osobistej oraz roli pomników jako nośników pamięci. Dzięki osadzeniu fabuły w Polsce może też pełnić funkcję edukacyjną w zakresie kultury i historii naszego kraju, zwłaszcza w kontekście relacji polsko-żydowskich. Dodatkowo historia przedstawiona w filmie dotyka kwestii odkrywania własnych korzeni i wpływu dziedzictwa kulturowego na indywidualną tożsamość

Film będzie doskonałym pretekstem do rozmowy na temat nowego patriotyzmu. Wpisuje się w nurt dyskusji, dotyczącej martyrologii naszego narodu i zupełnie odmiennego myślenia o ojczyźnie i jej historii przez młodsze pokolenia. Scena pod Pomnikiem Powstania Warszawskiego w Warszawie może być punktem wyjścia do dyskusji na ten temat.

Prawdziwy ból nie jest łatwy w oglądaniu, być może niektórych znudzi lub zdziwi. Ale na pewno warto pokazywać go przyszłym humanistom, osobom zainteresowanym kulturą historią oraz psychologią – bo Eisenberg w swojej produkcji potrafił połączyć wszystkie te tematy w sposób naprawdę unikatowy.

Film oceniało 3. ekspertów ZEF. Eksperci rekomendujący film: Katarzyna Michalska, Karol Szafraniec, Maciej Witkowski